هواکش سانتریفیوژ کوچک — راهنمای انتخاب، مشخصات و قیمت | ایروفن

فن سانتریفیوژ کوچک چیست؟ تعریف، عملکرد و مزایا

به زبان ساده، هواکش سانتریفیوژ کوچک نوعی فن حلزونی است که در آن جریان هوا در راستای محور وارد شده و به کمک نیروی گریز از مرکز (سانتریفیوژ) در جهت عمود بر محور خارج می‌شود. به دلیل شکل پره‌ها و محفظه حلزونی (Volute)، این دستگاه‌ها عموماً به‌عنوان هواکش دمنده نیز شناخته می‌شوند، زیرا توانایی تولید فشار استاتیک بسیار بالاتری نسبت به هواکش‌های محوری (آکسیال) دارند.

عملکرد اصلی یک فن سانتریفیوژ کوچک بر اساس تبدیل انرژی جنبشی دوران پروانه به انرژی فشاری (فشار استاتیک) است. این ویژگی آن را برای فضاهایی که نیاز به انتقال هوا از طریق کانال‌کشی‌های پرپیچ‌وخم و طولانی دارند، ضروری می‌سازد. به همین دلیل، در مقایسه با فن‌های آکسیال، در دبی‌های هوای نسبتاً پایین، فشار بسیار بیشتری را تأمین می‌کنند.

کاربردها: از هواکش سانتریفیوژ خانگی تا سانتریفیوژ کوچک صنعتی

تنوع در اندازه و قدرت، امکان استفاده از هواکش سانتریفیوژ کوچک را در طیف وسیعی از محیط‌ها فراهم کرده است:

• مصارف خانگی: به عنوان هواکش سانتریفیوژ خانگی در سرویس‌های بهداشتی، حمام‌ها و آشپزخانه‌هایی که مسیر تخلیه هوا طولانی است یا نیاز به تهویه قوی دارند، عالی هستند. همچنین برای هودهای کوچک آزمایشگاهی خانگی.
• نیمه‌صنعتی و تجاری: تهویه کابینت‌های الکتریکی و سرورها، اگزاست بوی مواد شیمیایی در آزمایشگاه‌های کوچک، سیستم‌های تهویه موضعی در کارگاه‌ها، و بخش‌های خاصی از رستوران‌ها (مانند هودهای مخصوص دستگاه‌های کوچک).
• پشتیبانی تجهیزات: به عنوان فن‌های خنک‌کننده (Blowers) در ماشین‌آلات بسته‌بندی کوچک یا سیستم‌های بادی/فشاری با دبی کم.

انتخاب یک سانتریفیوژ کوچک صنعتی مستلزم دقت به نوع موتور (IP بالا) و جنس پروانه است تا در برابر شرایط سخت محیطی (رطوبت، گرما یا مواد خورنده) مقاومت کند.

مشخصات فنی کلیدی در خرید هواکش سانتریفیوژ کوچک

برای اطمینان از عملکرد صحیح و بهینه، توجه به مشخصات فنی زیر هنگام انتخاب هواکش سانتریفیوژ کوچک ضروری است:

• هوادهی (دبی هوا): میزان هوایی که فن می‌تواند جابجا کند و بر حسب فوت مکعب بر دقیقه (CFM) یا متر مکعب بر ساعت ($\mathbf{m^3/h}$) بیان می‌شود. برای مصارف خانگی معمولاً بین 100 تا 300 CFM ($\mathbf{170 \text{ تا } 510 \text{ m}^3/h}$) کافی است.
• فشار استاتیک: توانایی فن برای غلبه بر مقاومت سیستم کانال‌کشی. هرچه فشار مورد نیاز بالاتر باشد (کانال طولانی‌تر/پرپیچ‌وخم‌تر)، فن سانتریفیوژ مناسب‌تر است.
• توان مصرفی: مصرف برق فن، که بر حسب وات ($\mathbf{W}$) یا آمپر ($\mathbf{A}$) مشخص می‌شود. موتورهای باکیفیت‌تر و دارای درایو مستقیم (Direct Drive) معمولاً راندمان بالاتری دارند.
• سطح صدا: فاکتوری حیاتی برای هواکش سانتریفیوژ بی‌صدا. سطح صدا بر حسب دسی‌بل ($\mathbf{dB}$) اندازه‌گیری می‌شود و برای مصارف خانگی، باید زیر 50 dB باشد.
• ابعاد و سایز: ابعاد و سایز هواکش سانتریفیوژ کوچک باید متناسب با فضای نصب (مانند سقف کاذب یا داخل کانال) باشد. قطر خروجی معمولاً از 4 تا 8 اینچ متغیر است.

جدول مقایسه مدل‌های نمونه هواکش سانتریفیوژ کوچک ایروفن

*اعداد قیمت حدودی و بر اساس نرخ بازار در زمان نگارش هستند و صرفاً جهت مقایسه مدل‌ها ارائه شده‌اند.

تفاوت هواکش محوری و سانتریفیوژ: چرا سانتریفیوژ؟

آگاهی از تفاوت هواکش محوری و سانتریفیوژ (آکسیال) کلید انتخاب درست است. در حالی که هواکش‌های محوری (مانند فن‌های خانگی ساده یا پره‌ای) هوا را به موازات محور خود جابجا می‌کنند و برای جابجایی حجم زیاد هوا در فشار پایین مناسب هستند، هواکش سانتریفیوژ کوچک در حالت‌های زیر برتری می‌یابد:

• فشار مورد نیاز: سانتریفیوژها فشار استاتیک بسیار بالاتری تولید می‌کنند. اگر کانال‌کشی شما طولانی یا دارای خم‌های زیاد است، هواکش محوری به سرعت کارایی خود را از دست می‌دهد.
• صدای کمتر در فشار بالا: اغلب سانتریفیوژها، به‌ویژه انواع بکوارد (Backward)، در مقایسه با هواکش‌های محوری که تحت مقاومت بالا قرار می‌گیرند، عملکرد هواکش سانتریفیوژ بی‌صداتری دارند.
• تنوع پروانه: پروانه‌های سانتریفیوژ امکان جابجایی هوای کثیف و دارای ذرات (مانند چربی یا گرد و غبار) را فراهم می‌کنند.

انواع پروانه (فوروارد / بکوارد) و تأثیر بر عملکرد و صدا

انتخاب پروانه در ساختار هواکش سانتریفیوژ کوچک مستقیماً بر بازدهی، فشار و صدای آن تأثیر می‌گذارد. دو نوع اصلی عبارتند از:

• پروانه فوروارد (Forward Curved): پره‌های خمیده به سمت جلو.مناسب برای: دبی هوای بالا در فشار نسبتاً پایین. ابعاد کوچک‌تر و سرعت پایین‌تر موتور نیاز دارند.

  کاربرد: بیشتر در هواکش سانتریفیوژ خانگی و سیستم‌های تهویه عمومی.

• پروانه بکوارد (Backward Inclined/Curved): پره‌های خمیده به سمت عقب.مناسب برای: راندمان بالا و مقاومت بهتر در برابر تغییرات بار. توانایی رسیدن به فشار بالا.

  کاربرد: بیشتر در سانتریفیوژ کوچک صنعتی و کانال‌کشی‌های طولانی.

پروانه‌های بکوارد به دلیل نیاز به نگهداری کمتر در برابر گرد و غبار، اغلب برای عملکرد طولانی‌مدت و بهینه در اولویت قرار می‌گیرند.

نحوه نصب و نکات اجرایی برای فضاهای کوچک

نگهداری، سرویس و طول عمر هواکش سانتریفیوژ کوچک

عمر مفید یک فن سانتریفیوژ کوچک وابستگی مستقیمی به نگهداری صحیح دارد. تمیز کردن منظم پره‌ها و محفظه حلزونی (به ویژه در محیط‌های چرب مانند آشپزخانه) از انباشت آلودگی که منجر به عدم بالانس و افزایش صدای فن می‌شود، جلوگیری می‌کند. سرویس روتین باید شامل موارد زیر باشد:

• نظافت پروانه: حداقل سالی یک‌بار برای حفظ راندمان.
• بررسی بلبرینگ‌ها: گوش دادن به صدای غیرعادی یا چک کردن لرزش‌ها. در صورت نیاز، تعویض بلبرینگ‌ها ضروری است.
• کنترل اتصالات الکتریکی: برای جلوگیری از داغ شدن موتور و خطرات احتمالی.

راهنمای خرید هواکش سانتریفیوژ کوچک و معرفی بهترین برندها

هنگام خرید، این چک‌لیست سریع را دنبال کنید:

1. تعیین دقیق نیاز فشار: طول و مقاومت کانال‌کشی خود را مشخص کنید.
2. مقایسه هوادهی: مطمئن شوید که دبی هوا (CFM) بالاتر از حد استاندارد فضای شما باشد.
3. کیفیت ساخت و گارانتی: انتخاب برندی معتبر مانند ایروفن که قطعات یدکی و خدمات پس از فروش مطمئن ارائه می‌دهد.

با توجه به تفاوت در مواد اولیه و موتور، قیمت هواکش سانتریفیوژ کوچک در بازار ایران متغیر است. مدل‌های با کیفیت بالا و موتورهای EC یا دور متغیر، معمولاً قیمت بالاتری دارند اما در بلندمدت، هزینه‌های عملیاتی پایین‌تری خواهند داشت. برای انتخاب بهترین مارک هواکش سانتریفیوژ کوچک، تمرکز بر روی راندمان، دوام و سطح صدای فن ضروری است.